Mô hình kinh doanh là gì? 5 mô hình kinh doanh phổ biến mà bạn cần biết

Mô hình kinh doanh là gì? 5 mô hình kinh doanh phổ biến mà bạn cần biết

Trong thế giới kinh doanh đầy biến động và cạnh tranh như hiện nay, việc hiểu rõ và áp dụng một mô hình kinh doanh hiệu quả đã trở thành yếu tố quyết định đối với sự thành công của mỗi doanh nghiệp. Mô hình kinh doanh không chỉ là một khung cơ bản để tổ chức hoạt động kinh doanh, mà còn là “bản thiết kế” quyết định cách doanh nghiệp tạo ra giá trị, tương tác với khách hàng và đạt được lợi nhuận. Trong bài viết này, các bạn hãy cùng với DGM ASIA đi sâu vào khái niệm mô hình kinh doanh là gì, và cùng tìm hiểu về 5 mô hình phổ biến trong kinh doanh cũng như các bước xây dựng hiệu quả nhé!

Menu

Mô hình kinh doanh là gì?

Mô hình kinh doanh là cách mà một doanh nghiệp hoạt động
Mô hình kinh doanh là cách mà một doanh nghiệp hoạt động

Vào thập kỷ 1990, khái niệm “business model” hoặc còn được gọi là “mô hình kinh doanh” chính thức xuất hiện và vẫn đang được sử dụng rộng rãi bởi nhiều chuyên gia và những người hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh cho đến ngày nay. Để hiểu một cách đơn giản, mô hình kinh doanh có thể coi là bản thiết kế cho cách mà một công ty hoặc doanh nghiệp hoạt động, với mục tiêu tạo ra doanh thu và lợi nhuận đáng kể.

Từ góc độ cơ bản, business model tập trung chủ yếu vào bốn vấn đề cốt lõi sau đây:

  • Lựa chọn sản phẩm hoặc dịch vụ: Điều quan trọng đầu tiên là các doanh nghiệp phải quyết định về sản phẩm hoặc dịch vụ mà công ty sẽ cung cấp và kinh doanh. Đây cũng là phần quyết định về giá trị mà doanh nghiệp mang đến cho khách hàng.
  • Chiến lược tiếp thị: Mô hình kinh doanh đặt ra câu hỏi về cách mà doanh nghiệp sẽ tiếp cận khách hàng mục tiêu của mình. Đây có thể là các chiến lược quảng cáo, tiếp thị trực tuyến, quan hệ công chúng hay các kênh khác.
  • Chi phí vận hành: Business model đề cập đến việc xác định những khoản chi phí cần thiết để duy trì và vận hành doanh nghiệp. Bao gồm các chi phí liên quan đến sản xuất, tiếp thị, nhân sự, cơ sở hạ tầng cũng như các khía cạnh khác.
  • Tạo lợi nhuận: Một phần quan trọng nữa của business model là cách mà doanh nghiệp có thể chuyển đổi các hoạt động và đầu tư thành doanh thu và lợi nhuận. Điều này liên quan đến quy trình bán hàng, phí dịch vụ, hoặc bất kỳ cách nào khác để tạo nguồn lợi nhuận.

Nhìn chung, bất kỳ doanh nghiệp nào khi quyết định tham gia vào thị trường cũng cần lựa chọn một mô hình kinh doanh phù hợp. Đây chính là nền tảng để xác định vị trí, xác định đặc điểm và xây dựng giá trị bền vững và lâu dài cho doanh nghiệp.

Tìm hiểu thêm: Phân tích mô hình PEST của Vinamilk đã ứng dụng để trở thành thương hiệu sữa lớn nhất Việt Nam

Các yếu tố cấu thành một mô hình kinh doanh

Tất cả mọi business model đều nên lấy khách hàng mục tiêu làm trung tâm để xây dựng
Tất cả mọi business model đều nên lấy khách hàng mục tiêu làm trung tâm để xây dựng

Mô hình kinh doanh là hệ thống cơ bản mà doanh nghiệp sử dụng để hoạt động và tạo giá trị trong thị trường. Các yếu tố sau đây đóng vai trò quan trọng trong xác định sự thành công của một business model mà bạn cần nên lưu ý:

Giá trị đề xuất (Value Proposition)

Giá trị đề xuất là tổng hợp các lợi ích mà sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn mang lại cho khách hàng. Các giá trị này bao gồm cảm xúc, giải pháp cho vấn đề, tiện ích, và những gì làm cho sản phẩm/dịch vụ của bạn khác biệt so với các lựa chọn khác trên thị trường. Giá trị đề xuất không chỉ hình thành sự quan tâm từ phía khách hàng mục tiêu, mà còn tạo cơ hội để tạo nên sự độc quyền và khác biệt với đối thủ cạnh tranh.

Khách hàng mục tiêu

Việc xác định đúng đối tượng khách hàng là yếu tố cốt lõi của business model. Khách hàng mục tiêu là những người mà bạn muốn phục vụ và tạo giá trị cho họ. Việc hiểu rõ về nhu cầu, mong muốn, vấn đề, và đặc điểm của khách hàng giúp bạn tạo ra giá trị đề xuất hấp dẫn hơn và xây dựng mối quan hệ lâu dài với họ.

Kênh phân phối

Kênh phân phối là cách mà sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn được đưa đến tay khách hàng mục tiêu. Các kênh phân phối có thể là cửa hàng bán lẻ, trang web, ứng dụng di động, đối tác phân phối hoặc mạng lưới cửa hàng. Lựa chọn kênh phân phối phù hợp giúp tối ưu hóa việc tiếp cận khách hàng và tạo sự tiện lợi cho việc mua sắm.

Mối quan hệ với khách hàng

Mối quan hệ với khách hàng là tất cả những cách mà bạn tương tác và giao tiếp với khách hàng từ khi họ biết đến sản phẩm cho đến sau khi họ mua sắm. Mối quan hệ này có thể làm cho khách hàng cảm thấy được chăm sóc, hỗ trợ và tạo sự gắn kết lâu dài. Mối quan hệ tốt giữa bạn và khách hàng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng lòng tin, tạo sự trung thành và tạo điều kiện cho việc mua sắm lặp lại.

5 bước xây dựng mô hình kinh doanh hiệu quả cho doanh nghiệp

Mặc dù có vai trò quan trọng đối với doanh nghiệp, việc xây dựng một mô hình kinh doanh hoàn chỉnh và thành công là không hề dễ dàng. Tuy nhiên, bạn có thể áp dụng 5 bước cơ bản sau đây để hiệu quả hóa từng giai đoạn trong quá trình xây dựng business model cho doanh nghiệp của bạn.

Bước 1: Khảo sát và đánh giá nhu cầu khách hàng

Bước quan trọng nhất là hiểu rõ nhu cầu của khách hàng. Sản phẩm và dịch vụ của bạn phải xoay quanh khách hàng. Bạn phải tìm hiểu nhu cầu của họ hiện tại và xác định nhóm đối tượng mục tiêu. Điều này sẽ hỗ trợ trong việc xác định hướng đi của doanh nghiệp. Chi tiết về cách nghiên cứu nhu cầu khách hàng, bạn có thể xem thêm tại bài viết: Nhu cầu khách hàng là gì? Cách xác định nhu cầu khách hàng để chiếm lĩnh thị trường

Bước 2: Xây dựng các ý tưởng kinh doanh

Khi bạn đã thấu hiểu khách hàng tiềm năng và nhu cầu của họ, bạn có thể tạo ra những ý tưởng mới về sản phẩm hoặc dịch vụ để đáp ứng mong muốn của họ. Hãy đảm bảo những ý tưởng của bạn là độc đáo, mới mẻ và luôn cập nhật để phù hợp với sự thay đổi của thị trường.

Bước 3: Hoạch định chi phí sản phẩm phù hợp

Để business model thành công, bạn cần tối ưu hóa chi phí sản xuất nhưng đồng thời đảm bảo chất lượng sản phẩm. Đồng thời, bạn cũng cần đầu tư vào trang thiết bị, hạ tầng và nguyên liệu chất lượng để đảm bảo sản phẩm luôn đáp ứng yêu cầu cao về chất lượng.

Bước 4: Xây dựng chiến lược tiếp thị

Để sản phẩm của bạn được biết đến rộng rãi, bạn cần xây dựng chiến lược marketing hiệu quả. Bạn có thể sử dụng các kênh như tờ rơi, triển lãm, trang mạng xã hội, quảng cáo truyền thông để tạo độ phủ sóng. Bên cạnh đó, bạn cũng cần liên tục cập nhật và cải thiện chiến lược marketing dựa trên phản hồi từ khách hàng.

Bước 5: Hoàn thiện mô hình kinh doanh

Khi đã chuẩn bị đủ nguồn vốn và nguồn nhân lực, bạn có thể thực hiện xây dựng cơ sở vật chất, liên kết với các đối tác tiềm năng. Các bước này đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát triển lâu dài và bền vững cho doanh nghiệp của bạn.

Xem thêm: B2C, B2B, C2C là gì? Phân biệt các mô hình kinh doanh B2B, B2C, C2C trong thương mại điện tử

5 Mô hình kinh doanh phổ biến nhất hiện nay

Trong bối cảnh thị trường và công nghệ liên tục thay đổi, có năm mô hình kinh doanh đang thu hút sự chú ý và phát triển mạnh mẽ. Dưới đây là mô tả về 5 mô hình kinh doanh phổ biến nhất hiện nay, các bạn hãy cùng tìm hiểu để hiểu thêm mô hình kinh doanh là gì nhé!

Mô hình Thương mại điện tử

Shopee chính là mô hình Thương mại điện tử thành công nhất hiện nay tại Việt Nam
Shopee chính là mô hình Thương mại điện tử thành công nhất hiện nay tại Việt Nam

Thương mại điện tử đã thay đổi hoàn toàn cách chúng ta mua sắm và kinh doanh. Mô hình Thương mại điện tử cho phép người mua và người bán tương tác trực tiếp thông qua các nền tảng trực tuyến. Từ việc mua sắm hàng hóa hàng ngày đến các dịch vụ chuyên nghiệp, mô hình này đem lại sự tiện lợi và tối ưu hóa quy trình mua bán. Ngày nay, tại Việt Nam, Shopee chính là minh chứng cho sự thành công của mô hình Thương mại điện tử với số lượng đối tác và khách hàng đông đảo của mình.

Mô hình Dịch vụ cung cấp

Không chỉ ở Việt Nam, hiện nay, Viettel đã là một doanh nghiệp theo mô hình dịch vụ cung cấp lớn tại Đông Nam Á
Không chỉ ở Việt Nam, hiện nay, Viettel đã là một doanh nghiệp theo mô hình dịch vụ cung cấp lớn tại Đông Nam Á

Mô hình này tập trung vào việc cung cấp các dịch vụ chất lượng cho khách hàng. Doanh nghiệp trong mô hình này có thể là các công ty tư vấn, cung cấp dịch vụ y tế, tài chính, hỗ trợ kỹ thuật, và nhiều lĩnh vực khác. Sự tập trung vào cung cấp giải pháp và trải nghiệm dịch vụ chất lượng giúp tạo nên sự trung thành từ phía khách hàng.

Mô hình cho thuê theo yêu cầu (On-demand)

Grab là mô hình cho thuê theo yêu cầu vô cùng thành công
Grab là mô hình cho thuê theo yêu cầu vô cùng thành công

Mô hình kinh doanh này đem lại sự tiện lợi cho người tiêu dùng bằng cách cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu. Từ đặt xe, giao thức ăn, đến thuê phòng trọ, khách hàng có khả năng yêu cầu và sử dụng dịch vụ mà không cần đến các quy trình phức tạp.

Mô hình Kết nối cộng đồng

Nhắc tới mô hình kết nối cộng đồng, chúng ta không thể nào không nhắc đến ông lớn Facebook
Nhắc tới mô hình kết nối cộng đồng, chúng ta không thể nào không nhắc đến ông lớn Facebook

Mô hình này tập trung vào việc xây dựng và kết nối cộng đồng qua các nền tảng trực tuyến. Các diễn đàn, mạng xã hội chuyên ngành như, hoặc các nền tảng kết nối người có cùng sở thích, mục tiêu sẽ giúp tạo ra môi trường giao lưu, học hỏi và gắn kết.

Mô hình Sản xuất nội dung và tiếp thị

Trong mô hình sản xuất nội dung và tiếp thị, Yeah1 Network từ lâu đã xác lập được vị thế hàng đầu của mình
Trong mô hình sản xuất nội dung và tiếp thị, Yeah1 Network từ lâu đã xác lập được vị thế hàng đầu của mình

Mô hình này tập trung vào việc tạo ra nội dung hữu ích và giá trị để tiếp thị sản phẩm hoặc dịch vụ. Từ viết blog, quay video, tạo nội dung giáo dục, doanh nghiệp có khả năng tiếp cận và tương tác với khách hàng mục tiêu qua các kênh trực tuyến.

Tìm hiểu thêm: Phân tích chi tiết mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Shopee: Bí quyết đứng vững trên thị trường thương mại điện tử

Những thách thức thường gặp khi xây dựng mô hình kinh doanh

Hiểu rõ nhu cầu khách hàng

Khảo sát và hiểu rõ nhu cầu thực sự của khách hàng là một thách thức quan trọng. Nếu bạn không hiểu rõ nhu cầu của khách hàng, business model mà bạn lựa chọn có thể không phù hợp và không mang lại giá trị thực sự.

Cạnh tranh khốc liệt

Thị trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt hơn, đặc biệt trong các ngành công nghệ và thương mại điện tử. Các doanh nghiệp vừa phải đối mặt với rất nhiều đối thủ cạnh tranh, đồng thời phải đảm bảo rằng business model của họ nổi bật và hấp dẫn hơn các đối thủ.

Tài chính hạn chế

Việc xây dựng và triển khai một mô hình kinh doanh đòi hỏi phải đầu tư nguồn tài chính lớn. Việc không có nguồn vốn đầy đủ có thể khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc phát triển và duy trì mô hình.

Quản lý rủi ro

Bất cứ business model nào cũng phải đối mặt với nhiều rủi ro, bao gồm thay đổi trong thị trường, luật pháp, công nghệ và tâm lý khách hàng. Để đối phó với những rủi ro này, các doanh nghiệp cần có kế hoạch quản lý rủi ro một cách khoa học để đảm bảo sự ổn định và sự tồn tại của mô hình.

Thay đổi công nghệ

Công nghệ liên tục thay đổi, và các doanh nghiệp cũng cần phải theo kịp để không bị lạc hậu. Việc triển khai công nghệ mới trong business model cũng có thể đối mặt với các khó khăn và phát sinh nhiều chi phí.

Sự thay đổi trong hành vi khách hàng

Hành vi mua sắm và thị hiếu của khách hàng có thể thay đổi một cách nhanh chóng, ảnh hưởng đến hiệu suất của mô hình kinh doanh. Việc thích nghi và điều chỉnh để đáp ứng được các thay đổi này thực sự là một thách thức.

Quản lý thời gian và nguồn lực

Việc xây dựng và triển khai một mô hình kinh doanh đòi hỏi các chủ doanh nghiệp phải quản lý tốt về thời gian và nguồn lực. Nếu quản lý các nguồn lực này không hiệu quả, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tiến trình phát triển về lâu dài.

Trong môi trường kinh doanh đầy biến đổi, những thách thức trên đòi hỏi sự linh hoạt, sáng tạo và khả năng thích nghi của doanh nghiệp. Việc giải quyết mỗi thách thức một cách thông minh và hiệu quả sẽ định hình sự thành công của business model.

Xem thêm: Khám phá Mô hình 5W1H: Công cụ hữu ích cho doanh nghiệp và Marketer

Trong tương lai không xa, việc xây dựng một business model thành công sẽ đòi hỏi sự linh hoạt, sáng tạo và khả năng thích nghi với những thay đổi của thị trường và công nghệ. Dù gặp phải nhiều thách thức và khó khăn, việc hiểu rõ nhu cầu của khách hàng, tập trung vào giá trị đề xuất và xây dựng mối quan hệ vững chắc với khách hàng sẽ là chìa khóa cho sự thành công của mọi doanh nghiệp. Hi vọng bài viết về chủ đề mô hình kinh doanh là gìDGM ASIA vừa giới thiệu sẽ giúp các bạn có thêm nhiều kiến thức hữu ích trong quá trình kinh doanh của mình, chúc các bạn thành công!

093 830 7010